In de provincie

Kmer Newyear, daarvoor wilde ik blijven in Cambodja. Op school werd het gevierd met een grote ceremonie. Tijdens deze ceremonie wordt het standbeeld van Don Bosco gezegend. Het zegenen gebeurt door een bakje water over het standbeeld heen te gooien. Er heerst hierin een strikte hierarchie: eerst mogen de paters en broeder geluk over het standbeeld afroepen, dan de leraren en vervolgens alle leerlingen. Daarna gaan alle leerlingen in een waterdichte rij alle paters, broeders en leraren af. Gewapend met een bakje water gooien ze enkele druppels in de handen van de gezegende en wensen diegene een gelukkig nieuwjaar. Na een half uur (de school heeft nl 500 leerlingen) zit je dan in een grote vijver met rimpels in je vingers. En om het feest compleet te maken krijgen de meest populaire leraren ook nog eens een emmer water over hun leeggegoten om hun toekomst helemaal veilig te stellen. In mijn vorige blog vertelde ik al dat ik tegenwoordig met 'teacher' wordt aangesproken en toeval treft dat ik ook nog eens tot de meest populaire leerkrachten behoor.....je begrijpt dat voor mij het regenseizoen al was begonnen die dag.....



Ik had het geluk dat ik ook kon meemaken hoe Kmer Newyear in de provincie wordt gevierd. Door de tuktukdriver uit Phnom Penh en door een leraar van school was ik uitgenodigd om bij hun familie langs te gaan en de festiviteiten daar mee te maken. De familie van de tuktukman woonde in de Svey Rieng provincie, tegen de grens van Vietnam aan. Vanuit Phnom Penh was het een tocht van 3,5 uur achterop de motobike over smalle en stoffige landweggetjes. Prachtig gezicht vanaf de brommer, en met een mondkapje was de lange tocht tenminste half zo onaangenaam. Wel zaten er zo ongelooflijk veel kuilen in de weg dat ik het idee had dat we een crossmotorparcour aan het afwerken waren. Met een zeer achterwerk en een rode stoflaag die ons van top tot teen bedekte kwamen we aan in het dorp waar zijn moeder woonde. We reden langs de smalle markt waar het een drukte van jewelste was. Lokalen zaten langs de kant van de weg te genieten van een glas palmsuikerwater en er werd allerlei handel gevoerd voor het feestmaal van die avond. Aan het einde van de weg passeerden we een tiental houten huizen op lange, betonnen palen waarvan de middelste van zijn grootmoeder was. Toen we het erf opreden kwamen alle familieleden, van neefjes en nichtjes tot grootmoeder, ons begroeten. Ondanks dat niemand Engels sprak gaven ze me een warm welkom en waren ze allemaal erg geinteresseerd in wat ik deed in Cambodja. Voordat we aan tafel gingen konden we allebei wel nog even douchen. Nu ging het douchen niet zoals ik gewend was. Met een heel team nichten en tantes werd ik naar een open plek achter het huis gebracht waarna ik een sarong moest omdoen. Op acrobatische wijze moest ik me ontdoen van mijn kleding, met de sarong nog om me heen gewikkeld, waarbij ik geen enkel spannend gedeelte van mijn lichaam mocht verhullen. Don't try this at home! Met het omkleden alleen al was ik 20 minuten bezig (kan ook aan mij liggen natuurlijk)! Met een waterpomp werd vervolgens water in een emmer opgevangen waarna je met een kleiner bakje water over je heen moet gooien (kreeg beetje deja-vu van Kmer Newyear op school). Gelukkig kreeg ik bij het inzeepen en afspoelen hulp van 4 extra paar handen. Fris en fruitig kon ik aan tafel waar me allerlei spannende gerechten aan het opwachten waren. Na een paar happen kwam ik erachter dat de eend, die ik nog voor mn ogen geslacht heb zien worden, gemarineerd was met rode mieren die in de omringende bomen leven. En in een ander gerecht hadden ze alle ingewanden van de eend verwerkt. Geen wonder dat rijst de hoofdmaaltijd is.......Na het diner werd de ruimte onder het huis ingericht als plaatselijke discotheek. De auto diende als accu voor de middeleeuwse TV met dito DVD- speler, waarbij de versterker en twee boxen ervoor zorgden dat de hele buurt bij ons op visite kwam. Als enige toerist onder de plaatselijke bevolking was ik dit keer de attractie en ik heb de dansvloer niet afgemogen voor 3 uur lang (nu is dat voor mij geen straf trouwens). Moe maar voldaan kroop ik toen op mn matje in het grote huis.....



Volgende dag van de ene kant van het land naar de andere gereisd om de derde dag in Poipet op bezoek te gaan bij de familie van de Don Bosco leraar. Hele andere omgeving, praktisch op de grens met Thailand en de mensen zijn er meer gewend aan toeristen. Maar ook hier spraken ze geen woord Engels dus het werd wederom een dag vol gebarentaal. Nu zou ik ook wat gaan filmen voor mn filmproject dus ik kon me op gezette tijden verschuilen achter de lens. Het grootste gedeelte van de dag hebben we doorgebracht rond de Pagoda, een heilige tempel waar monniken rituelen uitvoerden. Ik heb daar een bijzondere ervaring gehad: een monnik nodigde me uit om als speciale gast een zegening bij te wonen. In gebedshouding werden de lokale bevolking en ik toegezongen door een bende monikken die ons besprenkelden met - wederom- water. Daarna werd ik uitgenodigd om mee te doen aan een aantal spelletjes waarbij ik heb geleerd hoe je geldmunten uit een bak met talkpoeder moet vissen....met je tanden....De avond hebben we weggedanst met alle jongeren uit omliggende dorpen, die razendsnel konden afwisselen tussen de traditionele dans en de wilde uitspattingen op populaire nummers van nu.

Tijdens de activiteiten vond ik af en toe de gelegenheid om te filmen, wat ik eigenlijk een beetje met tegenzin deed. Ook bij de familie thuis vond ik het niet prettig om een camera onder hun neus te duwen terwijl ik daar als gast was uitgenodigd om een familietraditie bij te wonen. Een vriendinnetje vroeg me al eens of ik niet merkte dat een camera voor afstand zorgde en mijn antwoord daarop is: Ja. De reacties van mensen waren gewoon terughoudener als ik ze met camera benaderde in vergelijk met dat ik ze persoonlijk sprak. In de echte wereld is filmen toch iets anders dan in de beschermende en geinformeerde omgeving van Don Bosco. Dat merkte ik al toen ik de kids op het strand wilde interviewen. Hopelijk vind ik daar nog eens een goede balans in (of een handig trucje). Tip van de week kun je insturen naar: vivsvividvoyage.blogspot.com. Maar film of geen film, het was een bijzondere ervaring om deze feestdagen mee te maken bij de mensen thuis!

Terug in de schoolbanken

Mijn plannen zijn gewijzigd. In plaats van in Hanoi terug te zijn voor een expeditie van Child Surgery Vietnam ben ik nog een maandje blijven hangen in Cambodja. Ten eerste omdat de projecten van Child Surgery iets zijn uitgesteld en ten tweede omdat Cambodja deze maand Kmer Newyear viert. Schijnt grote happening te zijn en dat kan ik natuurlijk niet missen!

Ik heb wederom contact gezocht met DB in Sihanoukville omdat deze school zowel een technische afdeling als een hotelschool behuisd. Een van de priesters die daar werkzaam is was geinteresseerd in mijn idee om een film over de studenten te maken en het gevolg is dat ik nu bijna twee weken onder de pannen zit. Ik mag alleen niet bij de mannelijke werknemers en vrijwilligers slapen (uit veiligheidsoverwegingen???) en aangezien ik de enige vrouw in het gezelschap ben heb ik dus nu een penthouse voor mezelf. Maar vergis je niet, we hebben hier nog altijd met een religieuze organisatie te maken wat betekent dat mijn kamer bestaat uit een eenpersoonsbed waarvan het matras de grond raakt als je erin gaat liggen (wellicht ook uit veiligheidsoverwegingen??), een bamboekast die als muur dient om mijn klamboe aan op te hangen, een badkamertje waarin je zittend kunt douchen (als je op het toilet zit) en tralies voor het raam. En ondanks dat de school een voorloper schijnt te zijn in Cambodja is werkend internet nog ver te zoeken (bij deze excuses voor de late of afwezige mailtjes van mijn kant). Is wel even inleveren na al die guesthouses en hotelkamers waar ik voorheen sliep.

Maar goed, voor een goed doel moet je iets over hebben zeggen ze. In ieder geval ben ik maar meteen met mijn filmproject begonnen. En dat heb ik geweten.....deze maand had ik eigenlijk gepland om eerst wat kennis op te doen van de Don Bosco scholen om daaruit vervolgens een script te schrijven die ik vanaf augustus zou filmen. Nu ben ik al meteen begonnen met filmen, interviews houden, audio, scriptschrijven. Wist wel dat dit een uitdaging ging worden, want met mijn ene cameracursusje was ik er natuurlijk nog lang niet, maar mijn hemel wat een werk!!! De camera onder de knie krijgen, hoe kan je het beste de shots filmen, interviews voorbereiden, interviews houden, audio zo duidelijk mogelijk opnemen, scriptschrijven, monteren. En waar je allemaal aan moet denken!!! Waar ga ik het over houden, wie moet ik daarvoor interviewen, hoe krijg ik de meeste informatie tijdens een interview, gebruik ik een vertaler of doe ik het in het engels, waar haal ik die vertaler vandaan, wil ik dat de vertaler ook opgenomen wordt, hoe wil ik dat doen met de opname hiervan als ik maar 1 microfoon heb die ik kan aansluiten op mn camera, wil ik uiteindelijk gaan ondertitelen en wie moet dat dan doen, welke activiteiten laat ik zien, welke locaties kan ik daarvoor gebruiken, op welke manier wil ik die filmen, gaat de sterke zon niet voor een probleem zorgen, hoe wil ik alle shots tot een lopend verhaal gaan monteren......Afgelopen week was echt een information overload. Dat was echt even een confrontatie met de realiteit. Wie ben ik dat ik zomaar een film wil maken bij een ontwikkelingshulp organisatie in een Aziatisch land, en dat terwijl ik niet eens wist wat een diafragma is!

Gelukkig kreeg ik bij realisatie van dit ambitieuze plan hulp van boven. Op de school werkt namelijk een professionele audio engineer en hij heeft me aangeboden om me te helpen bij mijn film. Hij werkt er nu 3 maanden als vrijwilliger en probeert een audio programma op te zetten voor de Social Communication Dep. Ze zijn nu bezig met het bouwen van een studio dus ze konden wel een project gebruiken waar ze mee aan de slag konden. Ik heb dus nu toegang tot professionele opname apparatuur en heb een heel leger studenten die me bijstaan als geluidsmannen! De priester die me heeft uitgenodigd om mijn filmproject te doen, en die de Social Com afdeling heeft opgezet, is heel toevallig ook journalist van huis uit dus hij heeft zelf een aantal interviews met studenten gehouden in Kmer (=Cambodjaanse taal). En ondanks dat de afgelopen tijd ontzettend hectisch is geweest met het verwerken van alle informatie, heb ik nu al zoveel geleerd over filmmaken dat ik blij ben dat ik met dit idee op stap ben gegaan. Niettemin omdat ik zo ook een goed beeld krijg hoe het er in dit soort organisaties aan toegaat. Ook omdat dit de beste voorbereiding is voor het filmen (wat ik hoofdzakelijk alleen moet doen) in Vietnam. Ik mag zelfs wat apparatuur van die audio gast meenemen naar Vietnam, wat mijn positie stukken makkelijker maakt! Ik val weereens met mijn neus in de boter zoals ze dat zeggen......

Het leukste van alles vind ik toch wel het contact met de studenten. Ik heb altijd leuke gesprekken met ze en doe gezellig mee met de activiteiten, de lessen en de grapjes. Ik ga zelfs naar de kerk met de borders ;) Ze noemen me nu al 'teacher', ondanks dat sommigen dachten dat ik 19 jaar oud was.....(hun gemiddelde leeftijd ligt rond de 21, moet je nagaan). Maar ze zijn heel vriendelijk en nemen me op in de groep net als de andere vrijwilligers. Zo zijn er twee Nederlandse vrijwilligers die op de technische afdeling werken. Zij zorgen altijd voor een vrolijke noot op school en zij houden gelukkig ook van feestjes op het strand!! In het weekend ben ik dus vaak op het strand te vinden, omringd door alle verkopers van jong tot oud. Inmiddels ben ik een bekende daar en heb ik met sommige verkopertjes heel interessante gesprekken.

Dat zette me op een idee: om de kinderen en vrouwen die armbanden, massages, epileerbehandelingen en manicures/pedicures verkopen op het strand te interviewen op het strand. Heb afgelopen weekend maar meteen daad bij het woord gevoegd. Ging verschrikkelijk, maar dat was vooral te wijten aan de manier waarop ik de interviews had opgezet. Het spontane en vriendschappelijke contact dat ik normaliter met de kids heb mondde uit in een afstandelijk interview waarin de kids niet eens half zo bijdehand waren als dat ze normaal zijn. Wel goede leerschool, daagt mij ook weer uit om alles uit de kast te halen. Is bovendien ook erg goed voor mijn sieradencollectie, had beloofd na elk interview een armbandje van de interviewee te kopen...heb er nu 16...

Mijn idee was om een film te maken over inspiratie. Over de toekomstdromen van studenten bij Don Bosco. En hoe ze dat denken te bereiken. Nu vormen de beelden en gesprekken zich tot het idee om een film te maken over het toekomstperspectief van verschillende Cambodjaanse kinderen en jongeren. Dus ik wil de kinderen op het strand nogmaals aan de tand voelen. Ook wil ik mijn gids uit Phnom Penh interviewen, toevallig heeft hij daar ervaring mee want hij is vorig jaar ook al gevraagd om in een Deense docu te verschijnen. Daarnaast heb ik contact met een Cambodjaans meisje met een interessante achtergrond die nu aan een Cambodjaanse universiteit studeert en als receptionist bij KPMG werkt...moet wel iets van te maken zijn lijkt me.....

Kan de film zelfs bij Don Bosco monteren aan het einde van het jaar. Zij hebben alle spullen en editing programma' s die ik nodig heb. Bovendien heb ik gelijk 12 vertalers die me een enorme last van mijn schouders nemen...op dit moment is dit project al veel groter en beter dan ik ooit had gedacht. En het wordt ar alleen maar leuker op! Ik heb het zo goed, zoveel fijne mensen om me heen, zoveel hulp die ik krijg, zoveel ontwikkeling...een ding weet ik wel, als ik terugga naar Nederland ben ik een fantastische ervaring rijker!!!!!