How Much??

Terwijl ik er normaal gesproken niet echt problemen mee heb dat Vietnamezen me voor een Vietnamees aanzien, was er zaterdagavond weer een uitzondering op de regel. Met een aantal Nederlanders die in Ho Chi Minh city (Saigon) werken ben ik op stap geweest naar alle discotheken die een expat van binnen gezien moet hebben. In een van die discotheken kwam er een oudere, strak in het pak gestoken Vietnamees naast ons dansen (eerder schuifelen). Pakt hij mij ineens bij de arm en zijn openingszins luidde als volgt: HOW MUCH???

Ik kijk hem aan met grote ogen natuurlijk, sta op het punt om me beledigd te voelen totdat ik me besef dat we omringd zijn door dit soort meisjes 'van lichte zeden' en dat ik helemaal niet zoveel afwijk van de gemiddelde hoer op de dansvloer. Mijn antwoord: "I'm not here for business, I'm here for fun!" en ik ga weer verder met dansen......toch jammer, zou wel willen weten hoeveel ik nou waard was geweest.....scheelt misschien weer 2 maanden eten....

Over werk gesproken......ik heb in mijn plaats een arme Vietnamees gisteravond werkgelegenheid verschaft.....in principe ben ik tegen geld geven aan bedelaars want dan houd je een werkwijze in stand wat alleen maar werkt voor de korte termijn. Echter, deze Vietnamees (net als de 'gids' die ik in Hanoi ben tegengekomen) heeft me al 2 dagen de stad te laten zien (lees:de goedkope plekjes te laten zien) en in ruil daarvoor trakteer ik hem soms op een kopje koffie (dat hier immens duur is btw, dus hij mag niet klagen). Hij heeft best treurig verhaal; hij slaapt op straat en probeert rond te komen door toeristen af en toe mee te nemen naar bezienswaardigheden. Dan krijgt hij af en toe een maaltijd of een biertje (hij prefereert trouwens een biertje). Werken kan hij niet want na een dronken bui in slaap te zijn gevallen op een bankje buiten, is zijn paspoort gestolen. Hij moet nu terug naar Hue om een nieuw paspoort te laten maken maar dat kan hij niet betalen. Zelfs de busrit ernaartoe is te duur. Dus hij is aangewezen op de hoteleigenaresse (beetje vreemd dametje, volgens mij al 105 jaar oud) die hem in ruil voor kleine klusjes ook wat te eten geeft. Gisteren zijn we goedkoop (en aangelengd met water) biertje wezen drinken en ik vroeg hem wat hij nou heel graag zou willen hebben. Hij vertelde me dat hij een schoenenpoetsdoos met schoensmeerproducten zou willen hebben omdat hij dan wat geld kan verdienen om eten te kopen en wellicht zelfs een kamer kan betalen.

Natuurlijk is de kans groot (ben ook niet achterlijk) dat hij de doos met volledige inhoud verkoopt aan een andere sloeber en van het geld drank of drugs gaat kopen, maar toch vind ik dit een goede investering in de economie en in zijn zelfstandigheid. Ik ben met hem meegegaan naar de supermarkt en heb alle benodigde ingredienten eigenhandig gekocht (zodat ik weet waar ik voor betaal). Ik heb hem wel op het hart gedrukt dat ik hem nu het vertrouwen heb gegeven dat hij iets gaat werken om geld te verdienen. En dat ik heel erg teleurgesteld zou zijn als hij er andere dingen (geen nuttige dingen dus) mee gaat doen. In de Vietnamese cultuur is trots en ' saving face' erg belangrijk dus ik heb hem hiermee wel meteen flink op zijn moraal gedrukt (soort stok achter de deur zeg maar). Bovendien, de doos met volledige inhoud is niet eens meer dan 3 gin-tonic in de discotheek dus dat heb ik er wel voor over....toch ladiesnight morgen...free booze...yeah!!! Dus ik hoop dat ik hem hiermee de handvatten heb gegeven om verder te kunnen, toen we terug bij het hotel waren zag ik dat een andere gast met precies dezelfde doos onder zijn arm liep (wel dirty as hell maar hij had er wel een) waardoor ik het idee heb dat hij me niet helemaal in t ooitje neemt. En anders, tja wat zou ik doen in die positie?

Mijn begeleide stadstour in Saigon is ten einde, ik heb inmiddels mijn plekjes wel gevonden. Dat zou ik ook wel hebben gedaan zonder mijn lokale ' gids' , maar juist de gesprekken die ik met hem heb gehad zijn een meerwaarde geweest voor het begrip van de levensomstandigheden hier. En mijn gevoel zegt dat een schoenenpoetsdoos wel eens een verandering kan betekenen voor die levensomstandigheden......

Eurasia

Na ruim een week en twee steden verder, kan ik al een paar tegenstellingen opmaken:

1) Lokale bevolking-toerist

De meeste interactie die toeristen veelal hebben met de Vietnamezen beperkt zich tot 3 woorden: "you like motobyek (of marihuana of boom-boom)?". Je zou verwachten dat dit niet voor backpackers geldt gezien zij low- budget reizen en daardoor minder geld uitstralen. Alle backpackers die ik tot nu toe ben tegengekomen hebben echter dezelfde ervaring. Zodra je met een backpack of rugtas die lijkt op een backpack over straat loopt wordt je praktisch aangevallen door de verkopers die je 4 straten lang achtervolgen. Zelf heb ik die ervaring niet gezien de meeste Vietnamezen denken dat ik ook Vietnamees ben, zelfs met een backpack op mn rug. Naar mij toe zijn de Vietnamezen erg geinteresseerd, vriendelijk en zelfs gastvrij. Ik heb hierdoor al vele lokale plekken en gewoonten mogen bewonderen naast de backpackerscultuur die niet te ontlopen is. Maar zodra ik me naast een andere backpacker begeef begint het gedonder, word ik ook als toerist gezien, wordt ons van alles aangeboden en stijgen de prijzen plots met 150%.

2) Man-vrouw

Wat ik net vertelde over dat ons van alles wordt aangeboden als ik naast een andere backpacker loop is trouwens niet waar. Als die backpacker namelijk een man is dan wordt HEM alleen wat aangeboden en blijk ik ineens in het verdomhoekje te zijn verdwenen. Hier is man's wil wet, en man's geld president. Dit is dus zo'n situatie dat mijn Vietnamese voorkomen niet in mijn voordeel uitpakt. Alleen reizen heeft dus zo z'n voordelen, zowel voor mn portomonnai als voor mijn status.

Misschien is het dan ook niet verwonderlijk dat al het zware werk hier door vrouwen wordt gedaan. Bouwvakkers, vissers, schilders...ik denk dat ik banger moet zijn voor vrouwen dan voor Vietnamese mannen als ik 's nachts over straat loop...(zie foto)

3) Arm-rijk

Ik zou deze paragraaf kunnen weiden aan het grote verschil tussen de lokale bevolking en toeristen maar dat doe ik niet. Ten eerste omdat toeristen standaard worden afgezet terwijl de prijs voor hun alsnog een schijntje is. Dit is niets nieuws onder de zon alleen de Vietnamezen steken het dan ook niet onder stoelen of banken..(zie foto)..Ten tweede omdat de tegenstelling tussen arm en rijk onder de lokale bevolking misschien wel groter is. Rijkere Vietnamezen leven onder het motto: ' geld moet rollen!' dus zodra ze het inkomen hebben van een gemiddelde Nederlander dan resulteert dit in dure auto's, mobieltjes, kleding en belachelijke prijzen in discotheken waar zij rustig 150 US dollar neerleggen voor een fles Johnny Walker. Deze Vietnamezen houden zich totaal niet bezig met of de armere bevolking of toeristen (dat hoeven ze ook niet). Zodra ik de weg vraag aan dit soort Vietnamezen, kijken ze me raar aan, lachen ze me uit en weet ik nog steeds niet waar ik naartoe moet. Of dit nou komt doordat ze zich beter voelen dan de armere bevolking en zo behandeld willen worden of dat ze zich ongemakkelijk voelen omdat ze nog nooit met een toerist hebben gepraat...ik weet het niet.

Wel zie ik dat naast die vele arme mensen ook veel Vietnamezen prima voor zichzelf kunnen zorgen en dat toeristen dus vaak alleen maar de armere bevolking te zien krijgt. Volgens An wordt de middenklasse steeds groter. Het zijn de boeren langs de rand van de steden die het moeilijk hebbeb. Hun huis en stuk land wordt door gemeentelijke bouwplannen (lees: de bouw van dure appartementen) voor een veel te lage prijs opgekocht zodat de boeren genoodzaakt zijn uit te wijken naar achterstandswijken en zo nooit een goede toekomst kunnen opbouwen. Ik vraag me dan af of het toerisme dit land nou kapot maakt of de industrialisatie van het land zelf ...

Om de lokale economie te steunen vertrek ik vandaag van Hue naar Hoi An om daar een paar customized Nikes te laten maken. Dan eet ik vanavond wel bij dat gammele maar o-zo-lekkere eettentje op de hoek.......

Hai Hanoi!

Hier ben ik dan! In Hanoi. Ver van de wereld in Amsterdam die mij zo bekend is. Ik zit nu achter mijn fruitcocktail te Wifi-en in een hippe bar bij het Hoan Kiem Lake, the place to be. Mijn hotel zit een paar straten hierachter, die ik vandaag eigenlijk pas kon vinden zonder 3 plattegronden erbij te raadplegen. Lijkt ook allemaal op elkaar hier. Aan de andere kant ben ik ook niet zo richtingsgevoelig...

Na 3 dagen hier te hebben rondgelopen voelt het alsof ik hier alweer een tijdje ben. Dat komt in de eerste plaats doordat ik een paar fijne tentjes heb gevonden die me doen denken aan de sfeer van thuis. In de tweede plaats is dat omdat ik mijn eerste gids hier, Chung, ben tegengekomen. In ruil dat ik zijn motorvriendinnetje speel (wat voor hem statusverhogend werkt), laat hij me de lokale tentjes en gebruiken zien. Nu zou je denken dat het doodeng is om bij een wildvreemde achter op de brommer te springen.....niets is minder waar. Enkele wenkbrouwverhogende verkeerssituaties:

1) Er rijden meer Vietnamezen op een brommer dan dat er op de straten lopen (en ze fietsen hier ook! feest der herkenning!)

2) Vietnamezen zijn heel efficient in hun vervoer: de combinatie kind-man-kind-vrouw op 1 brommer is niet ongebruikelijk.........kunnen wij in Nederland nog wat van leren...

Zolang je je aan de regels houd is er niets aan de hand. Deze regels luiden dan ook:

1) Er zijn geen regels

2) Als je dan perse wilt oversteken moet je de 'jeugd van tegenwoordig' mentaliteit aannemen...: 'voor je kijken doorlopen..'. Gelukkig ben ik Amsterdam gewend....

Betreft de culturele onderdompeling; ik val een beetje tussen wal en schip. De toeristen denken dat ik Vietnamees ben totdat ik met mijn high tech apparatuur tevoorschijn kom. De vietnamezen denken zelfs dat ik vietnamees ben zolang ik mijn mond dichthoud (en iedereen weet dat dit niet mijn sterkste punt is). Dus gisteravond stilzwijgend en observerend mijn noodles gegeten met niets dat verraad dat ik een toerist ben behalve dan die enorme lonely planet voor mn neus.....

Ondanks dat ik mijn momenten van twijfel en eenzaamheid heb, bouw ik zo langzamerhand mn eigen wereldje hier. Ik heb al wat lokale contacten die zorgen dat ik niet compleet afgezet word. Zo heeft een meisje van mn guesthouse een vietnamese nokia 1200 blue op de kop kunnen tikken voor 25 US dollar. Zelfs voor Vietnamezen een koopje gezien telefoons hier erg duur zijn. Verder valt het me op dat er niet bijster veel toeristen zijn, wat Chung beaamt. Hij vertelt dat het een stuk rustiger is dan vorig jaar, en dat meer mensen moeite hebben om rond te komen. Als ik zo door de straten loop, zie ik dat er niet direct van af. Dat is dus het voordeel van een lokale gids, de insider information. Gelukkig val ik goed bij de vietnamezen, iedereen is aardig en behulpzaam en nieuwsgierig waar ik dan wel vandaan kom als ik niet Vietnamees ben...

Dus ik ga nog even de stad in vanavond, de vietnamese jazz wereld verkennen. Als Vietnamees of als toerist...wie zal het zeggen.....

last days

Alles wordt nu afsluiten en aftellen. Mijn laatste dagen in Amsterdam voordat mijn lange avontuur begint in Zuid-oost Azie. Gisteren mijn laatste werkdag gehad bij Chocolate, dit hoofdstuk heb ik na een geweldige tijd afgesloten. Of toch niet helemaal, want wat ik in Azie ga doen is eigenlijk een verlengstuk van alles wat ik tot nu toe in Amsterdam heb opgebouwd. Twee projecten (1 in Vietnam en 1 in Cambodja) waarvoor ik filmreportages ga maken ken ik door mijn vrijwilligerswerk voor Stichting NoBEL en Don Bosco Jonathan. Met NoBEL heb ik een reclamecampagne mogelijk gemaakt voor Child Surgery Vietnam, die ik nu in Vietnam van filmmateriaal ga voorzien. Don Bosco ga ik opzoeken in Cambodja waar ik een filmproject, wat Don Bosco in Amsterdam al heeft gedaan, verder ga uitwerken. Daarnaast heb ik het plan om in Cambodja voor Friends International onderzoek te doen naar de sociale leefomstandigheden van straatkinderen. Kan ik mijn kennis van onderzoek, die ik hoogstwaarschijnlijk heb opgedaan tijdens mijn studie sociale psychologie aan de UvA, ook nog eens in de praktijk testen.

Deze reis is dus zowel voor de projecten als voor mij een ontdekkingstocht, gezien ik nooit eerder heb stilgestaan bij het feit dat een filmscene uit verschillende shots bestaat....de cameracursus die ik laatst heb gevolgd komt dus wel van pas. Gelukkig heb ik nog een maand in Vietnam om met de camera te stoeien en te ontdekken hoe die werkt voordat ik echt aan de bak moet. Heb ik daar nou juist een heerlijk plekje op het strand in Zuid Vietnam voor in gedachten..mooie vooruitzichten dus, met de nodige angst dat ik nu alles in mijn welopgebouwde leventje in Amsterdam moet opgeven. Maar ervaren zullen wij, vlieg uit kleine pinda! De poging zal altijd meer waard zijn dan de spijt dat je niet gegaan bent....